مرحله اول در چرخه مدیریت ریسک، یعنی شناسایی ریسک، بسیار حیاتی است و اساسی ‌ترین قدم در فرآیند مدیریت ریسک محسوب می‌شود. در این مرحله، هدف اصلی شناسایی و شفاف ‌سازی همه ریسک‌ های ممکن است که می ‌توانند بر عملکرد یک سازمان تأثیر بگذارند. شناسایی یک فعالیت یکباره نیست، بلکه یک فرآیند مستمر است که نیاز به درک کامل پروژه یا چشم انداز سازمانی دارد.

این فرآیند معمولاً با استفاده از روش ‌های مختلفی انجام می‌شود که شامل موارد زیر می ‌شود:

1. شناسایی تهدیدات و فرصت‌ها : در این مرحله، تیم‌های مدیریت ریسک و اعضای کل سازمان باید به دنبال شناسایی هر چه بیشتر تهدیداتی که ممکن است به عملکرد و اهداف سازمان آسیب بزنند، بگردند. این تهدیدات می ‌توانند شامل عوامل داخلی و خارجی مانند تغییرات سیاسی، اقتصادی، فناوری، حقوقی، محیطی و غیره باشند. همچنین، فرصت ‌هایی که ممکن است به سازمان سود ببخشد نیز باید شناسایی شوند.

2. تحلیل مسائل : این مرحله شامل تحلیل عمیق ‌تر تهدیدات و فرصت‌ ها است. در اینجا، تلاش می ‌شود تا برای هر ریسک احتمال و تأثیر آن بر سازمان مشخص شود. این تحلیل می ‌تواند به وسیله تکنیک‌های مختلفی مانند ماتریس احتمال - تأثیر، تحلیل )SWOTنقاط قوت، ضعف‌ ها، فرصت‌ ها و تهدیدات) و غیره صورت گیرد.

3. جمع‌آوری داده‌ها : این مرحله شامل جمع‌آوری اطلاعات و داده‌های مرتبط با ریسک ‌ها است. این داده‌ها می‌ توانند شامل اطلاعات داخلی سازمان، گزارشات مالی، آمارها، و همچنین اطلاعات خارجی مثل گزارشات بازار و تحلیل ‌های صنعتی باشند.

4. تعیین اهمیت ریسک‌ ها : بر اساس تحلیل ‌های انجام شده، ریسک‌ ها بر اساس میزان اهمیت و اولویت بندی می ‌شوند. ریسک‌ هایی که احتمال و تأثیر بالاتری دارند، به عنوان اولویت‌ های اصلی برای مدیریت درنظر گرفته می ‌شوند.

5. ثبت اطلاعات : در این مرحله، اطلاعات مربوط به ریسک‌ های شناسایی شده و تحلیل آن‌ها در مستندات و سیستم‌های مدیریت ریسک سازمان ثبت و ذخیره می ‌شود. این اطلاعات می ‌تواند به عنوان پایه‌ای برای مراحل بعدی چرخه مدیریت ریسک مورد استفاده قرار گیرد. با پایان مرحله شناسایی، سازمان آماده مرحله بعدی یعنی ارزیابی ریسک می‌ شود که در آن احتمال و تأثیر ریسک‌ ها به صورت دقیق ‌تر بررسی می‌ شود.